Taşınmazın hangi vasıfta olduğu önemlidir.

Taşınmazın üç farklı vasfınsan söz edilebilir. Bunlar şöyledir, taşınmaz arsa, orman veya bahçe vasfına sahip olabilir. Bu nedenle arsa niteliğine sahip olduğu düşünülen bir taşınmaz satın alınırken bu taşınmazın vasfının arsa mı, orman mı yoksa bahçe mi olduğuna dikkat etmek gerekir. Taşınmazın arsa niteliği ile orman veya bahçe olması arasında fark vardır. Bu fark şöyledir, arsa, imarlı arazi iken, bahçe ya da orman imarlı arazi değildir.
İmar Durumu Önemlidir.

Arsanın vasfı sağlıklı bir şekilde tespit edildikten sonra bu kez de arsanın imar durumunun tespiti önemlidir. Arsanın imar durumu ise ilgili Belediyeden öğrenilebilir. İmar planına sahip olmayan araziler yapılaşmaya uygun olmadığından alınacak arsanın kadastral yola cephesi var mı, yok mu, imar çalışmasına uygun mu, yapılaşmaya açık mı kapalı mı, arsa üzerinde herhangi bir sınırlama yani kamu şerhi, haciz, ipotek, Mahkeme kararı, idari kurum beyanı, şerhi var mı, yine sit alanına giriyor mu, su havzasında olma durumu var mı gibi etkenler önem arz edecektir.
Bunu bir örnekle açıklamak gerekirse; Yola cephesi olmayan bir arsanın yapılaşması mümkün değildir. Ancak bunun çözümü ise yola cephesi olan başka bir parsel ile birleştirme işlemi yapılarak yapılaşmaya uygun hale getirilebilmesidir. Sonuç olarak arsa alırken öncelikle tapu bilgileri ile belediyeden imar durumunu sormak ve tapudan da arsanın üzerinde bahse konu devri engelleyecek herhangi bir sınırlama veya herhangi bir kayıt var mıdır bakılması gereklidir.

Arsanın hisseli olup olmadığına bakılması gereklidir.
Arsa alırken dikkat edilecek diğer önemli bir husus ise arsanın hisseli olup olmadığıdır. Hisseli bir arsanın satın alınması halinde, diğer hissedarların, ön alım haklarından feragat ettiklerine dair noter beyanlarının alınması gerekir. Eğer bu beyan alınmaz ise ön alım davası- ortaklığın giderilmesi davası gibi davalarla karşılaşılabilinir. Önemli hususlardan bir tanesi de arsanın yerinde görülerek, arsanın üzerinde herhangi bir kaçak yapılaşma, gecekondu veya işgaller var mıdır bakılmalıdır. Arsanın yerinde inceleme yapılmadığı takdirde bu gibi durumlarla karşılaşılması halinde işgalcilerin tahliyesi ve kaçak yapıların yıkılması için ayrıca davalar açmak gerekecek ve bu davaların sonuçlanması ise uzun bir süreci gerektirecektir.

Arsa alacak şahısların dikkat etmesi gereken diğer hususlar ise şöyledir;
Arsanın yapılaşmaya açık olup olmadığı da önemlidir. Arsa imar planındaki durumuna göre konut, sanayi, ticaret, turizm gibi yapılaşmaya açık olacak düzenlemeye sahip olabileceği gibi, yeşil alan, hastane, dini tesis, okul, hastane, park, yol gibi yapılaşmaya kapalı da olabilir. Bu bahsedilen hususlar belediyedeki imar kayıtları ile ortaya çıkar. Ayrıca imar planının kesinleşip kesinleşmediği de önemlidir. Arsanın yapılaşmaya uygun olduğu tespit edilir ise bu kez de imar planına göre terk edilmesi gereken alanın ne olduğu da önemlidir. İmar Kanununa göre gerekli terkler yapıldıktan sonra kalan kısım yapılaşmaya uygun olmayabilir. O nedenle bu gibi ayrıntılara da dikkat etmek gerekir.

Arsa bulunduğu yere göre yapılaşma için bazı idari kurumların iznine veya farklı yasal uygulamalara tabi olabilir.
Örneğin arsa kıyıda veya sahilde ise ve yine çok yakın ise bu durumda Kıyı Kanuna tabidir. Sit alanında kalıyor ise Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanuna tabi olacak ve Koruma Kurulunun izni gerekecektir. Su havzasında kalıyor ise DSİ, İSKİ gibi kurumlara tabi olacak ve bunlara ilişkin yasal uygulamaların farklılığı ortaya çıkacaktır.
Yukarıda bahsedilen her bir husus maddi bir zarara uğranılmaması açısından oldukça önemlidir. Bu ayrıntıların dikkatle araştırılması ve incelenmesi gereklidir. Bahse konu hususlar teknik bilgiyi ve incelemeyi gerektirdiğinden bu konuda alanında uzman bilirkişilerden hukuki destek alınmasında her zaman fayda vardır. Bu hususlar araştırılmadan satın alma işlemi içerisine girilmemelidir.